آرشیو اردیبهشت ماه 1403

صورت وضعیت نویسی: راهنمای جامع

صورت وضعیت سندی است که در پروژه‌های عمرانی و غیرعمرانی برای ثبت و اعلام پیشرفت کار انجام شده و مطالبات پیمانکار به کارفرما استفاده می‌شود. این سند به عنوان مبنایی برای پرداخت مطالبات پیمانکار و تنظیم حساب نهایی پروژه عمل می‌کند.

هدف از نوشتن صورت وضعیت:

• ثبت و مستندسازی پیشرفت کار انجام شده: صورت وضعیت جزئیات و مقادیر کار انجام شده در هر دوره را به تفکیک رشته‌ها و فهرست بهای ابلاغی ارائه می‌دهد.
• محاسبه مطالبات پیمانکار: با توجه به پیشرفت کار انجام شده و نرخ‌های فهرست بها، مبلغ قابل پرداخت به پیمانکار در هر دوره محاسبه می‌شود.
• کنترل و نظارت بر روند اجرای پروژه: بررسی صورت وضعیت‌ها به کارفرما و مهندس ناظر این امکان را می‌دهد که بر روند اجرای پروژه نظارت داشته باشند و در صورت انحراف از برنامه زمان‌بندی یا عدم تطابق کیفیت اجرا با مشخصات فنی، اقدامات لازم را انجام دهند.
• تنظیم حساب نهایی پروژه: در پایان پروژه، با جمع‌بندی صورت وضعیت‌های دوره‌های مختلف، حساب نهایی پروژه بین کارفرما و پیمانکار تسویه می‌شود.

انواع صورت وضعیت:

• صورت وضعیت موقت: در طول اجرای پروژه به صورت دوره‌ای (مثلاً ماهانه یا دوماهه) صادر می‌شود و مبنای پرداخت علی‌الحساب به پیمانکار است.
• صورت وضعیت ماقبل قطعی: پس از اتمام هر رشته یا بخش از کار صادر می‌شود و مبنای پرداخت بخش عمده‌ای از مطالبات پیمانکار است.
• صورت وضعیت قطعی: پس از اتمام کامل پروژه و تأیید نهایی مهندس ناظر صادر می‌شود و مابقی مطالبات پیمانکار را به همراه تضمین‌های حسن انجام کار به وی پرداخت می‌کند.

محتوای صورت وضعیت:

• مشخصات پروژه: نام پروژه، کارفرما، پیمانکار، تاریخ صدور صورت وضعیت، دوره مورد گزارش
• اطلاعات مربوط به فهرست بها: عنوان رشته، کد ردیف، واحد، فهرست بهای ابلاغی، نرخ فهرست بها، جمع مبلغ فهرست بها
• اطلاعات مربوط به کار انجام شده: عنوان رشته، کد ردیف، واحد، مقدار کار انجام شده، نرخ تعدیل، جمع مبلغ کار انجام شده
• محاسبات مالی: جمع مبلغ کار انجام شده، کسورات قانونی (مانند مالیات، بیمه)، جمع مبلغ قابل پرداخت، علی‌الحساب‌های پرداختی، مانده مطالبات

نکات مهم در نوشتن صورت وضعیت:

• دقت و صحت اطلاعات: کلیه اطلاعات درج شده در صورت وضعیت باید دقیق و مطابق با واقعیت باشد.
• رعایت کامل مفاد قرارداد و فهرست بها: نرخ‌ها و ضرایب باید مطابق با قرارداد و فهرست بهای ابلاغی باشد.
• مستندسازی کامل: ارائه مدارک و مستندات مربوط به کار انجام شده مانند صورتمجلس‌ها، گزارش‌های فنی و عکس‌ها
• استفاده از فرم‌های استاندارد: استفاده از فرم‌های استاندارد و مورد تأیید سازمان برنامه و بودجه
• تأیید و امضای اشخاص ذینفع: صورت وضعیت باید توسط پیمانکار، مهندس ناظر و کارفرما تأیید و امضا شود.

نرم افزارهای صورت وضعیت نویسی:

امروزه نرم افزارهای متعددی برای تسهیل فرآیند صورت وضعیت نویسی به پیمانکاران و مهندسین ناظر ارائه می‌شود. این نرم افزارها با خودکارسازی محاسبات و تهیه گزارش‌ها، دقت و سرعت کار را افزایش می‌دهند.

تابلو برق، محفظه ای است که برای نصب و سیم‌بندی تجهیزات الکتریکی یا الکترونیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تجهیزات شامل کلیدها، فیوزها، کنتاکتورها، رله‌ها، ابزارهای اندازه‌گیری، نمایشگرها و سایر قطعات کنترلی و حفاظتی می‌شود.

وظایف اصلی تابلو برق عبارتند از:

کنترل و توزیع برق: تابلو برق برق را از منبع دریافت کرده و آن را به طور controlled به مصرف‌کننده‌ها (مانند موتورها، لامپ‌ها و ...) توزیع می‌کند.
محافظت از تجهیزات: تابلو برق با استفاده از فیوزها، کلیدهای مینیاتوری و سایر تجهیزات حفاظتی، از تجهیزات الکتریکی در برابر اضافه بار، اتصال کوتاه و سایر خطرات محافظت می‌کند.
ایجاد نظم و انضباط: تابلو برق با سازماندهی و مرتب‌سازی تجهیزات الکتریکی، کارکرد ایمن و بهبود دسترسی به آنها را فراهم می‌کند.
انواع تابلو برق:

تابلو برق‌ها در انواع مختلفی با توجه به کاربری، ولتاژ، نوع تجهیزات و محل نصب دسته‌بندی می‌شوند.

از نظر کاربری:
تابلو برق فشار ضعیف (LV): تا 1000 ولت
تابلو برق فشار متوسط (MV): از 1000 تا 63000 ولت
تابلو برق فشار قوی (HV): از 63000 تا 400000 ولت
از نظر نوع تجهیزات:
تابلو برق صنعتی
تابلو برق ساختمانی
تابلو برق آسانسور
تابلو برق چاه‌های آب و کشاورزی
از نظر محل نصب:
تابلو برق داخلی
تابلو برق خارجی
اجزای اصلی تابلو برق:

بدنه تابلو برق: محفظه ای که تجهیزات الکتریکی در آن نصب می‌شوند.
شینه: نوارهای فلزی هادی که برای انتقال جریان الکتریکی بین تجهیزات استفاده می‌شوند.
کلیدها: برای قطع و وصل کردن جریان الکتریکی در مدار استفاده می‌شوند.
فیوزها: برای محافظت از تجهیزات در برابر اضافه بار و اتصال کوتاه استفاده می‌شوند.
کنتاکتورها: برای کنترل جریان الکتریکی در مدارهای قدرت استفاده می‌شوند.
رله‌ها: برای کنترل و فرماندهی تجهیزات الکتریکی استفاده می‌شوند.
ابزارهای اندازه‌گیری: مانند آمپرمتر، ولت متر و وات متر برای اندازه‌گیری جریان، ولتاژ و توان الکتریکی استفاده می‌شوند.
نمایشگرها: برای نمایش وضعیت و اطلاعات مربوط به تجهیزات الکتریکی استفاده می‌شوند.
نکات ایمنی در هنگام کار با تابلو برق:

قبل از هرگونه کار با تابلو برق، برق آن را قطع کنید.
از تجهیزات حفاظتی مناسب مانند دستکش عایق، عینک و ماسک استفاده کنید.
به تنهایی با تابلو برق کار نکنید.
در صورت عدم آشنایی با کار با تابلو برق، از یک برقکار متخصص کمک بگیرید.
تابلو برق نقشی حیاتی در سیستم‌های الکتریکی ایفا می‌کند. طراحی، ساخت و نصب صحیح آن برای ایمنی، کارایی و طول عمر تجهیزات الکتریکی حائز اهمیت اس
طراحی تابلو برق فرآیندی پیچیده و تخصصی است که به دانش و مهارت کافی در زمینه مهندسی برق، تاسیسات برقی و استانداردهای مربوطه نیاز دارد. این فرآیند شامل مراحل مختلفی از جمله جمع آوری اطلاعات اولیه، انتخاب تجهیزات، محاسبات فنی، طراحی مدار، ترسیم نقشه، جانمایی تجهیزات و سیم کشی می‌شود.

مراحل اصلی
طراحی تابلو برق
جمع آوری اطلاعات اولیه:

مشخصات پروژه: نوع پروژه، کاربری تابلو برق (مسکونی، تجاری، صنعتی و ...)، تعداد و نوع مصرف کننده‌ها، ولتاژ و جریان ورودی و خروجی
محدودیت‌های فضایی: ابعاد و فضای موجود برای نصب تابلو برق
استانداردهای مورد نظر: استانداردهای ملی و بین المللی مربوط به طراحی و ساخت تابلو برق
بودجه پروژه:
انتخاب تجهیزات:

انتخاب نوع تابلو برق: بر اساس نوع پروژه، کاربری و شرایط محیطی (تابلو برق ضد آب، ضد انفجار و ...)
انتخاب تجهیزات حفاظتی: کلیدهای مینیاتوری، فیوزها، رله‌ها و ...
انتخاب تجهیزات کنترلی: کنتاکتورها، تایمرها، PLC و ...
انتخاب تجهیزات جانبی: شینه‌ها، ترمینال‌ها، سیم و کابل، چراغ سیگنالینگ و ...
محاسبات فنی:

محاسبه جریان عبوری از هر بخش از مدار
محاسبه سایز هادی‌ها
محاسبه افت ولتاژ
انتخاب سایز تجهیزات حفاظتی
طراحی مدار:

ترسیم شماتیک مدار
طراحی دیاگرام اتصالات
طراحی چیدمان تجهیزات در داخل تابلو برق
ترسیم نقشه:

ترسیم نقشه‌های دو بعدی و سه بعدی از تابلو برق
تهیه لیست مواد مورد نیاز
جانمایی تجهیزات:

نصب تجهیزات در داخل تابلو برق
سیم کشی و اتصال تجهیزات
تست و راه اندازی:

تست عملکرد مدار
عیب یابی و رفع مشکلات
ارائه گواهی تست و راه اندازی
نکات مهم در طراحی تابلو برق:

رعایت کامل استانداردهای ملی و بین المللی
توجه به ایمنی و کیفیت در انتخاب تجهیزات و اجرا
در نظر گرفتن الزامات و نیازهای خاص پروژه
استفاده از نرم افزارهای تخصصی طراحی تابلو برق
انجام تست و راه اندازی دقیق تابلو برق